مجموعه و ذخيره گاه زيست کره توران
پارک ملی ، پناهگاه حيات وحش و منطقه حفاظت شده
« بزرگترين ذخيره گاه زيست کره کشور»
مقدمه :
بعضی نقاط طبیعت منحصر به فرد هستند ودر هیچ جای کره زمین مانند آن را نمی توان یافت. در همه کشورها چنین مناطقی مورد حفاظت قرار می گیرند تا تمامی نسل ها بتواننداز آن استفاده کنند. این مناطق به ترتیب اولویت حفاظتی با نام های: پارک ملی، آثار طبیعی ملی ، پناهگاه حیات وحش، مناطق حفاظت شده معرفی می شوند اما مفهوم جدید ذخیره گاه زیست کره از سال 1960 میلادی رونق گرفت این مناطق حفاظت شده از طرف یونسکو تحت پوشش دفتر شورای هماهنگی بین‌المللی برنامه انسان و کره مسکون (MAB) قرار دارند و از آغاز اجرای آن تاکنون ۵۵۳ ذخیره گاه زیستکره در ۱۰۷ کشور جهان به ثبت رسیده‌است.
*ذخیره‌گاه زیستکره: مناطق حفاظت‌شده طبیعی-زیستی بین‌المللی هستند که علاوه بر حفاظت، دستاوردهایی نظیر ارائه سایتهای مطالعاتی کم‌نظیر به دانشمندان و تجربه مهارت انسان در پشتیبانی از توسعه پایدار را نمایان می‌سازند. اعلام ذخیره‌گاه‌های زیست کره برای جلوگیری از تغییرات برگشت‌ناپذیر و بهره‌برداری ناپایدار از منابع طبیعی، در عین نیاز به بهره‌برداری از طبیعت (باتوجه به رشد روزافزون جمعیت) شکل گرفته‌است و به یکی از تقسیم بندیهای مهم حفاظتی جهان بدل شده‌است.
*پارک های ملی به محدوده ای از منابع طبیعی منجمله جنگل، مرتع، بیشه های طبیعی دشت، رودخانه، دریاچه و کوهستان اطلاق می شود که نمایان‌گر نمونه‌های برجسته‌ای از مظاهر طبیعی باشد. دولت‌ها به منظور حفظ همیشگی وضعیت زیست‌بوم و همچنین ایجاد محیط مناسب برای تکثیر و پرورش جانوران وحشی و رشدگیاهان در خطر انقراض و برای جلوگیری از دخالت‌های مخرب انسانی، این مناطق را تحت حفاظت قرار می‌دهند.
پارک ملی توران ، تاریخچه ، موقعیت جغرافیایی و ارزش بین المللی آن :
پارک ملی و ذخیره گاه زیست کره توران با مساحتی بالغ بر 1441523هکتار در جنوبشرقی شهرستان شاهرود واقع شده است : اين منطقه از سال 1355 به نام منطقه حفاظت شده و پناهگاه حيات وحش توران تحت حفاظت قرار دارد و در سال 1381 قسمتی از اين منطقه به پارک ملی ارتقاء يافت . همچنين برابر تصويب و تاييد دبيرخانه برنامه انسان و کره مسکون سازمان ملل متحد، در سال 1976 ميلادی در شمار يکی از 12 منطقه ذخيره گاه بيوسفر ايران قرار گرفته است.
عمده ترین ارزشها و قابلیتهای طبیعی
اين منطقه يکی از ذخاير بزرگ زيستی است که از نظر انجام تحقيقات و بررسيهای علمی و اقتصادی در زمينه گونه های جانوری و گياهی بخصوص گونه های نادر و در حال انقراض از اهميت ويژه ای برخوردار است.
اين منطقه ميزبان آخرين بازمانده هاي گورخر ايراني و يوزپلنگ آسيايي بوده و زيستگاه پرنده زاغ بور بعنوان تنها پرنده آندميك(بومي) ايران است
سیمای طبیعی
اين منطقه در حد فاصل سه سلسله کوه بنامهای شتر کوه در غرب با ارتفاع 2281 متر و قلعه بالا در شمالغربی با ارتفاع 2265 متر و کوه پيغمبر در جنوب شرقی با ارتفاع 2411 متر قرار گرفته است . ميزان بارندگی در منطقه بين 115-110 ميليمتر می باشد.
حداقل درجه حرارت مشاهده شده در سنوات اخير 11- درجه سانتيگراد و حداکثر آن 44 درجه سانتيگراد می باشد . قسمت اعظم اين منطقه از چشم اندازهای دشتی و تپه ماهوری برخوردار است.
پوشش گیاهی
پوشش گياهی منطقه از نوع بوته ای و در برخی قسمتها بصورت درختچه ای است . بنه ، بادام وحشی ، درمنه ، اشنان ، کاروانکش ، قيچ ، تاغ، گز ، اسکنسيل و انواع گرامينه پوشش گياهی غالب منطقه را تشکيل می دهد.
حیات جانوری
پستانداران منطقه شامل قوچ و ميش ، کل و بز، گورخر ، جبير ، آهو ، پلنگ ، يوزپلنگ ، گربه وحشی ، کاراکال ، کفتار ، گرگ و روباه می باشد . پرندگان شاخص منطقه نيز شامل زاغ بور ، هوبره ، کبک ، تيهو ، باقرقره دودک و پرندگان شکاری و مهاجر می باشد.
